Rozwojowi kultury uczuć w małżeństwie nie sprzyjał także sam historyczny model małżeństwa, według którego stanowiło ono instytucję sakralną i społeczną, której wspólnota uwarunkowana byłą wieloma względami materialnymi, ekonomicznymi i prestiżowymi — występującymi zgodnie ze środowiskowymi wzorami kulturowymi. Najczęściej wybór partnera do zawarcia związku małżeńskiego następował pod przymusem społeczno-ekonomicznym i ograniczony był licznymi barierami społecznymi i przesądami towarzyskimi. Miłość w takim małżeństwie stanowiła miły i pożądany dodatek, ale nigdy nie uznawano jej za podstawowy warunek zawarcia . związku. Żywotność ’ więzi uczuciowej, atrakcyjność wzajemna partnerów czy satysfakcja seksualna nie mieściła się w zestawie wartości istotnych dla związku małżeńskiego. Dopiero w epoce romantyzmu, gdzie wyraźnie oddzielano uczucie kochających się ludzi od małżeństwa, rozpoczął się okres włączenia do instytucji małżeństwa ekspresji emocjonalnej, kontaktu psychicznego, przyjaźni itd.. Właściwie więc dopićro w XX wieku, a praktycznie w drugiej połowie, prawo do osobistego szczęścia i prawo do miłości stało się wartością powszechnie pożądaną i bezpośrednio kojarzoną z, udanym małżeństwem i życiem rodzinnym. Dopiero w naszym społeczeństwie zaistniały realne warunki ku temu, aby dobór małżeński stał się aktem swobodnej decyzji ludzi, a ich miłość najważniejszym kryterium doboru partnerów. Obecnie materialne podstawy małżeństwa — jako pierwszoplanowa wartość zawieranego związku — wyraźnie zawężają się, uzyskują natomiast preferencje stosunki i po wiązania oparte na więzi psychicznej i uczuciowej małżonków, na stylu ich życia i konsumpcji.
