Rozstania

Powróćmy teraz do problemów rozstań ludzkich i zerwanych związków^ które niezależnie od swoich powodów dostarczają ludziom wiele cierpienia i bólu, stają się często początkiem niepotrzebnych tragedii osobistych i rodzinnych. Różne są formy tych rozstań i zależności od przyczyn je powodujących, różne też stany i natężenia emocjonalnych przeżyć.
Do najbardziej bolesnych należą chyba rozstania nagłe, zaskakujące, kiedy utrata partnera następuje zupełnie niespodziewanie, na przykład śmierć, gwałtowne zerwanie układu partnerskiego („porzucenie”) — kiedy utrata drugiego człowieka następuje w momencie największego zaangażowania osoby porzuconej. Te rozstania są najtrudniejsze i często pozostawiają bolesny ślad na zawsze. W jednej chwili zmieniają przecież wszystko w dotychczasowym życiu. Ten rodzaj uczuciowych doświadczeń określa się często mianem miłości tragicznej. Takiej też terminologii używa K. Imieliń- ski , który przedstawia reakcje ludzi w przypadku miłości tragicznej (nagłego rozstania). Oto niektóre przykłady tych reakcji: Reakcje depresyjne, wyrażające się przygnębieniem, apatią, zniechęceniem do życia, mogącym w niektórych przypadkach doprowadzić aż do prób samobójstwa. Cierpienia z powodu nagłej utraty kogoś kochanego mogą być tak silne, że osoba przeżywająca je nie wyobraża sobie dalszego życia. Reakcje represyjne pojawiają się niezależnie od wieku i utrzymują się czasem nawet kilka lat. Zawsze też ludzi dotkniętych nimi gnębi przeświadczenie, że nigdy w życiu już nie potrafią kogoś obdarzyć miłością i że bezpowrotnie minęła jedyna szansa na ułożenie sobie szczęśliwego życia; Urazy uczuciowe, wywołujące negatywne nastawienie do uczucia miłości erotycznej jako źródła cierpienia, utrudniające powtórne pojawienie się tego uczucia oraz powodujące zmniejszenie jego natężenia. Bywa, że zarówno lęk, jak i specyficzne zmiany zachodzące w zdolności do miłości erotycznej, pod wpływem urazu uczuciowego, rzeczywiście uniemożliwiają pokochanie innego człowieka namiętną miłością erotyczną; Ucieczka od rzeczywistości oraz próby stłumienia bólu i cierpienia przez nadużywanie alkoholu lub narkotyków, przez wyłączenie się z aktywności społecznej, a nawet, odizolowanie od społeczeństwa i bliskich. Niektórzy próbują ukoić ból przez rozpasanie seksualne. Kierują nimi motywy jak gdyby zemsty nad partnerem (w przypadkach zawiedzionej lub nieodwzajemnionej miłości) lub tendencja do „pocieszania” się zastępczego z innym człowiekiem; Mobilizacja do pracy twórczej. U niektórych ludzi klęska własnych uczuć stanowi bodziec do pracy twórczej. Na dnie tego często leży tendencja zostania „kimś” znacznym i sławnym, aby zaimponować i wzbudzić żal obiektu miłości. Poza tym w mniejszym lub większym stopniu kryje się za taką działalnością nadzieja, że obiekt miłości zmieni zdanie i będzie się starał o nasze uczucia. Wpływ niespełnionej miłości (jak już wspominaliśmy) na wzmożenie twórczości szczególnie uwidacznia się w literaturze, zwłaszcza poezji; Wyzwolenie się u człowieka agresji, pod której  wpływem może dochodzić*do dokonania różnorodnych przestępstw, a nawet zbrodni na osobie sprawcy cierpienia lub na innym człowieku, którego uważa się za przyczynę własnego nieszczęścia. Historia miłości tragicznej dość często przeplata się z przestępstwem i zbrodnią.